فیزیولوژی

دفع پتاسیم و بازجذب سدیم در انتهای نفرون

پس از آمدن زندگی به خشکی، یکی از دغدغه‌ها، پیدا کردن سدیم کافی بود. این دغدغه آن‌قدر است که می‌بینیم بز کوهی برای تأمین سدیم، سنگ را لیس می‌زند. اما برای پتاسیم، چنین دغدغه‌ای وجود نداشت و حتی مقدار پتاسیم به قدری بود که مکانیسم‌های دفعی پتاسیم از بدن، نیاز …

بیشتر بخوانید »

فارماکوفیزیولوژی کلیه

این درس‌نامه، ادغامی است از داخلی، اطفال، فیزیولوژی، پاتولوژی و فارماکولوژی. تدوین آن، بیش از صد ساعت زمان برده. برایم مهم بود که چنین درس‌نامه‌ای تهیه کنم. به نظرم، عمده‌ی مباحث‌مان باید به این سمت برود و این ادغام واقعی، جایگزین ادغام کاذب فعلی شود. چهل صفحه است؛ اما فشرده. …

بیشتر بخوانید »

اسید و باز: مفهوم بافر – معادله‌ی هندرسون هاسلباخ – pK

تاکنون از یون هیدروژن و تغییرات آن صحبت کرده‌ایم. این بار، مکانیسم‌های دفاعی را بررسی خواهیم کرد. اولین آن‌ها، سیستم بافر است. ۱. مقابله با تغییرات یون هیدروژن فرض کن دانشمندی وجود دارد که آزمایش‌های عجیبی انجام می‌دهد. از آن زیرزمین‌های پنهان دارد. در آن‌جا انسانی را زندانی کرده است. …

بیشتر بخوانید »

اسید و باز: اسید و باز، ثابت تفکیک و واحد اکی‌والان

در درس قبلی، در مورد یون هیدروژن و مفهوم pH صحبت کردیم. این بار، می‌خواهیم اسید و باز را تعریف کنیم. تمام بحث اسید و باز، در مورد یون هیدروژن است. هر کسی که آن را هدیه بدهد، اسید است و هر کس که آن را دریافت بکند، باز. ۱. تعریف اسید اسید (Acid)، …

بیشتر بخوانید »

اسید و باز: یون هیدروژن (پروتون)، اسید و مفهوم pH

اسید و باز و اختلالات آن، از پایه‌ای‌ترین قسمت‌های متابولیسم بدن است که آشنایی با آن برای تمام پزشکان اهمیت دارد. زیرا که اختلالات اسید و باز، تقریباً روی تمام ارگان‌های بدن اثر می‌گذارد. در اولین نوشته، به سراغ مفهوم اسید و یون هیدروژن و pH می‌رویم. تمام حرف‌هایی که …

بیشتر بخوانید »

الکتروکاردیوگرافی پایه: آینتهوون – پدر الکتروکاردیوگرافی مدرن

در تاریخچه‌ی ساخت دستگاه، داستان گالوانی و ماتئوچی و مولر و والر را مرور کردیم و اکنون می‌رسیم به آینتهوون. ویلم آیتنهوون (Willem Einthoven) در سال ۱۸۶۰ به دنیا آمد. پزشک و فیزیولوژیست هلندی که با الهام از کارهای والر، این مسیر را به پیش برد. او نخستین کسی بود که …

بیشتر بخوانید »

آب – فراوان‌ترین مولکول انسان – راه‌های به دست آوردن و از دست‌دادنش

فراوان‌ترین مولکول بدن ما آب است. مانند هر ماده‌ی دیگری در بدن، چه کم شدنش و چه تجمع بیش از حدش، برای ما ضرر دارد. این اختلالاتِ حاصل از تغییرِ حجم آب بدن، بسیار شایع بوده و بارها و بارها گریبان همه‌مان را خواهد گرفت. علامتش می‌تواند تنها کمی خستگی …

بیشتر بخوانید »

الکتروکاردیوگرافی پایه: پمپ سدیم-پتاسیم و پتانسیل غشا

در درس قبلی در مورد مفاهیم پایه‌ای صحبت کردیم. این نوشته، ادامه‌ی همان درس است. می‌خواهیم ببینیم که بدن ما و دیگر موجودات، چگونه جریان الکتریکی تولید می‌کند. مبحث این دفعه در مورد غشای سلول و پمپ سدیم-پتاسیم است که باعث به وجود آمدن ولتاژ و متعاقباً جریان الکتریکی می‌شوند. ۱. زندگی‌‌ای که …

بیشتر بخوانید »

الکتروکاردیوگرافی پایه: پتانسیل الکتریکی، جریان، ولتاژ و بیوالکتریسیته

این درس، به پایه‌ای‌ترین مفاهیم الکتروکاردیوگرافی (Electrocardiography یا ECG یا نوار قلب) می‌پردازد. برای درک درست ECG، باید با مفهوم بیوالکتریسیته آشنا باشیم. برای شناخت بیوالکتریسیته، می‌خواهیم مفاهیم بار الکتریکی و پتانسیل و میدان و ولتاژ و … را مرور کنیم. ۱. جریانی که زندگی را می‌سازد به وقتی فکر …

بیشتر بخوانید »