در فاصلهٔ عجیبِ سیزده ساله‌ای که بین ویرایش چهارم (سال ۱۹۶۲) و پنجم (سال ۱۹۷۵) کتاب اصول طب داخلی هاریسون (Harrison’s Principles of Internal Medicine) وجود داشت، اینترنیست-یک (INTERNIST-1) متولد شد.

آن زمان که بزرگانی همچون تینسلی هاریسون، مکسول وینتروب و ریموند آدامز مشغول نوشتن پنجمین ویرایش کتاب بودند، در دانشگاه پیتسبورگ، جک مایرز و رندولف میلر، مشغول نوشتن اینترنیست-یک بودند. 

اینترنیست-یک اما، کتابی مرجع نبود. اینترنیست-یک، اولین دستیار پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی در دنیا، در سال‌هایی که هوش مصنوعی نخستین زمستان سنگین خود را می‌گذارند، متولد شد.

سال‌هایی که کمتر کسی تصور می‌کرد که نیم قرن بعد، در ویرایش بیست و یکم کتاب اصول طب داخلی هاریسون، چهارصد و هشتاد و هشتمین فصل، عنوانش Machine Learning and Augmented Intelligence in Clinical Medicine باشد.

اینترنیست-یک، داده‌های حدود ششصد بیماری را در طب داخلی در خود داشت و از الگوریتمی که برایش نوشته بودند کمک می‌گرفت تا علائم بیمار را با یکی از این ششصد بیماری، تطبیق بدهد و اکنون با اطلاعات غیرمستقیم به نظر می‌رسد که ChatGPT 4 که داده‌هایش تا سپتامبر ۲۰۲۳ هست، حدود سی هزار بیماری را.

پس ChatGPT یا دیگر مواردی مثل Grok و Gemini و … در حوزهٔ پزشکی، نسخهٔ بسیار پیشرفته‌ترِ اینترنیست-یک هستند؟ اصلاً. بعد از جلوتر رفتن این مطلب متوجه می‌شویم که چقدر تفاوت وجود دارد و همین تفاوت است که ایجاب می‌کند ChatGPT و دیگر موارد مشابه (مدل‌های بزرگ زبانی یا Large Language Models) را خوب بشناسیم.

و شاید سؤال مهم‌تر این باشد: لازم است به عنوان یک فرد غیرمتخصص در این حوزه، در کنار استفاده از این ابزارها، آن‌ها را بهتر بشناسیم؟

ممکن است بهترین مقایسه نباشد، اما مثل این است که فقط بگوییم متفورمین برای کنترل دیابت است و آن را برای دیابت تجویز بکنید؛ و البته بدانید که افرادی نیز جهت کاهش وزن، به غلط، از این دارو سوء استفاده می‌کنند. دارویی که حتی هنوز مکانیسم‌ها و مسیرهای درون سلولی‌اش به شکل کامل با علم فعلی آشکار نیست و نمی‌دانیم که چطور این کارها را می‌کند. حالا با همین اطلاعات طبابت کنید.

ما به عنوان کسی که محقق مسیر سلولی و مولکولی متفورمین نیست، قرار نیست به دنبال فهمیدن این مسیر برویم، اما می‌توانیم با این دارو، کمی بهتر آشنا باشیم. بدانیم که خطراتش چیست و فوایدش چیست؟ بدانیم که کجا بیشترین سود را دارد و برای کجا ضرر می‌آورد؟ بدانیم که برای چه کسی باید تجویزش بکنیم و برای چه کسی نه؟

مسیر پیش رویمان، از این جنس است. 

قرار است در ابتدا با مفهوم هوش مصنوعی بهتر آشنا می‌شویم تا بتوانیم با عینک بهتری به ماجرا نگاه بکنیم. حرف‌هایی همانند «این جای پزشک را قطعاً می‌گیرد/هیچ‌وقت نمی‌گیرد» را به اینستاگرام و فضاهای مشابه بسپاریم.

از این مسیر شگفت‌زده بشویم و یاد بگیریم که چطور و کجا می‌توانیم از آن بهتر استفاده بکنیم.

و البته که همه‌ی موارد فوق منوط به این است که ذهن‌مان فراتر از این برود که «متفورمین یک دارو برای دیابت است». فراموش نکنیم که همین متفورمین‌ شگفتی‌های زیادی را از خودش نشان داده (مثلاً در مسیر بعضی از سرطان‌ها) و ما قرار است بیشتر با آن آشنا شویم.

تجربهٔ شما

حل این تمرین برای دسترسی کامل به دروس آتی، ضروری است:

در حال حاضر از چه ابزارهای مرتبط با هوش مصنوعی و در چه حوزه‌ای استفاده می‌کنید؟ ترجیحاً مسائل مربوط به پزشکی (از مطالعه تا طبابت) را بگویید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

برای نوشتن دیدگاه باید وارد شوید.

10 کامنت در نوشته «اینترنیست-یک | مقدمهٔ هوش مصنوعی و پزشکی»

  1. سلام
    من از نسخه chatGPT استفاده می‌کنم.
    معمولا سوالاتی که اساتید سر راند می‌پرسند یا کیس‌های درمانگاه .
    یا وقتی که دنبال تشخیص افتراقی‌های بیشتری می‌گردم.
    زمانی که می‌خواهم علائم را کنار هم بگذارم و ارتباطشان را با یکدیگر پیدا کنم.

  2. سلام
    من از DeepSeek و ChatGPT برای یک سری اطلاعات کلی استفاده می کنم. مثلا وقتی سر راند هستیم و یه سوال استاد می پرسه و در اون زمان میشه از صحتش مطمئن شد به کمک استاد.یا برای آشنایی کلی با مطلب قبل از اینکه بخوام بخونمش.در کل وقتی برام سوال پیش میاد ، سعی می کنم در گام آخر برم سراغ هوش مصنوعی . برای اینکه هنوز ذهنم نمی تونه به صحت مطلبش اعتماد کنه و هم برای اینکه حس می کنم ذهنم تنبل می شه اگر زیاد ازش استفاده کنم و هر سوالی رو ازش بپرسم.
    از Gamma هم برای ساخت پاور استفاده میکنم .
    گاهی هم از openevidence استفاده میکنم که قابل اعتماد تر هست .

  3. من به تازگی استاژر شدم و تجربه خیلی کمی تو شرح حال گرفتن دارم. این مدت بعد از گرفتن شرح حال، problem list رو برای chatgpt میفرستم و ازش میخوام بم بگه چه سوالت بیشتری میتونم بپرسم. بعضی وقتا این سوالات رو پرسیدم و فقط متوجه ارتباط بین این شکایت ها و علائم نبودم. خیلی وقتا هم سوالت جالبی پیشنهاد میده که من کلا به ذهنم نرسیده بوده و در مرحله بعدی از بیمار این سوالات رو میپرسم.

  4. برای سوالات کلی از ChatGPT استفاده میکنم، برام جالب بود که حتی عکس نوار قلب هم فرستادم تونست تحلیل کنه، البته که کمی اشکال هم داشت. اما یه جاهایی نکاتی رو میدید که شاید از چشم ما دور بمونه.

    از اپلیکیشن OpenEvidence هم وقتی میخوام جواب سوالات از منابع معتبر باشه کمک میگیرم که اپلیکیشن هوش مصنوعی محصول مایو کلینیک هست.

  5. سلام به هم‌مدرسه‌ای ها ؛

    استفاده من از ابزار های مرتبط با هوش مصنوعی ؛ یک مسیرِ پر پیچ و خم داشت.
    متاسفانه پیش از اینکه بخوام ازشون کمکی بگیرم ، مدت زیادی گارد میگرفتم. چون نگران این بودم که نکند در دامِ فکر نکردن و کشتنِ خلاقیت های خودم بیفتم. که مثل بیشتر دوستانم ؛ هر سوالی رو بدون تامل و مزه مزه کردنش به دستانِ سرد و آهنین Ai بسپارم .
    به گمونم برمیگرده به دیدگاهِ تِرندگریزی که اغلب مواقع دارم .

    اما مشکل از وقتی شروع شد که دقیقا همین جوِّ هوش مصنوعی جای پزشک/دانشجوی پزشکی را میگیرد ایجاد شد .
    از اینجا دیگه این اجتنابم با حس ترس آمیخته شد. حس عقب ماندن و حتی هیچ‌ندانستن!
    مدتی طول کشید که بخوام وارد این بازی بشم
    اما به کمک ChatGPT و به لطفِ حافظه‌ش و شناختی که کم کم از من پیدا میکرد. احساس کردم میشه خیلی از پیش فرض ها رو در سوالات پزشکی بهش آموخت ؛ و هر بار هم شخصی سازی شده تر سوال پرسید .
    بعد ها Perplexity رو برای Evidence based بودنش و شکل های بیشتری که میتونست بفرسته در مطالعه و یادگیری علائم و شناخت و درمان بیماری ها استفاده کردم .
    هنوز چیزی از این متفورمینِ معجزه گر نمیدونم اما امیدوارم بتونم اندیکاسیون های بیشتری‌ش رو در زندگی پیدا کنم …
    با احترام.🫀

  6. سلام
    از chatGPT برای چند مورد استفاده میکنم
    برای ایجاد پیش زمینه برای خوندن یک موضوع
    برای کلمات و اصطلاحاتی که در مورنینگ نمی فهمم😅
    برای دسته بندی مطالب و درست کردن جدول مقایسه دو موضوع

  7. سلام
    وقتتون بخیر و برکت
    من از openevidence استفاده میکنم برای اطلاعات اختصاصی‌تر در موضوعات خاص‌تر
    برای نظم‌دهی به مطالب و دسته‌بندی های کلی‌تر و عمومی‌تر طی یادگیری هم از چتGPT

  8. ابزاری که در زمینه پزشکی بیشتر استفاده می‌کنم openevidence هستش که بر اساس مقالات رفرنس میده و معتبر تر حس میشه در این زمینه.