درس‌های جدید مدرسه‌ی پزشکی

دفع پتاسیم و بازجذب سدیم در انتهای نفرون

پس از آمدن زندگی به خشکی، یکی از دغدغه‌ها، پیدا کردن سدیم کافی بود. این دغدغه آن‌قدر است که می‌بینیم بز کوهی برای تأمین سدیم، سنگ را لیس می‌زند. اما برای پتاسیم، چنین دغدغه‌ای وجود نداشت و حتی مقدار پتاسیم به قدری بود که مکانیسم‌های دفعی پتاسیم از بدن، نیاز …

بیشتر بخوانید »

سمیولوژی

توانایی تبدیل کردن شرح حال و معاینه به کلمات پزشکی (Medicalization)، از مهارت‌های ضروری است که انتظار می‌رود در همان ماه‌های ابتدایی دوران بالینی آن را کسب کنیم. شاید در بین تمامی مهارت‌های لازم، چندان دشوار به نظرمان نرسد. اما، انتخاب کلمات درست برای شکایت‌های بیمار و آن‌چه که در …

بیشتر بخوانید »

فارماکوفیزیولوژی کلیه

این درس‌نامه، ادغامی است از داخلی، اطفال، فیزیولوژی، پاتولوژی و فارماکولوژی. تدوین آن، بیش از صد ساعت زمان برده. برایم مهم بود که چنین درس‌نامه‌ای تهیه کنم. به نظرم، عمده‌ی مباحث‌مان باید به این سمت برود و این ادغام واقعی، جایگزین ادغام کاذب فعلی شود. چهل صفحه است؛ اما فشرده. …

بیشتر بخوانید »

اسید و باز: مفهوم بافر – معادله‌ی هندرسون هاسلباخ – pK

تاکنون از یون هیدروژن و تغییرات آن صحبت کرده‌ایم. این بار، مکانیسم‌های دفاعی را بررسی خواهیم کرد. اولین آن‌ها، سیستم بافر است. ۱. مقابله با تغییرات یون هیدروژن فرض کن دانشمندی وجود دارد که آزمایش‌های عجیبی انجام می‌دهد. از آن زیرزمین‌های پنهان دارد. در آن‌جا انسانی را زندانی کرده است. …

بیشتر بخوانید »

اسید و باز: اسید و باز، ثابت تفکیک و واحد اکی‌والان

در درس قبلی، در مورد یون هیدروژن و مفهوم pH صحبت کردیم. این بار، می‌خواهیم اسید و باز را تعریف کنیم. تمام بحث اسید و باز، در مورد یون هیدروژن است. هر کسی که آن را هدیه بدهد، اسید است و هر کس که آن را دریافت بکند، باز. ۱. تعریف اسید اسید (Acid)، …

بیشتر بخوانید »

اسید و باز: یون هیدروژن (پروتون)، اسید و مفهوم pH

اسید و باز و اختلالات آن، از پایه‌ای‌ترین قسمت‌های متابولیسم بدن است که آشنایی با آن برای تمام پزشکان اهمیت دارد. زیرا که اختلالات اسید و باز، تقریباً روی تمام ارگان‌های بدن اثر می‌گذارد. در اولین نوشته، به سراغ مفهوم اسید و یون هیدروژن و pH می‌رویم. تمام حرف‌هایی که …

بیشتر بخوانید »

الکتروکاردیوگرافی پایه: آینتهوون – پدر الکتروکاردیوگرافی مدرن

در تاریخچه‌ی ساخت دستگاه، داستان گالوانی و ماتئوچی و مولر و والر را مرور کردیم و اکنون می‌رسیم به آینتهوون. ویلم آیتنهوون (Willem Einthoven) در سال ۱۸۶۰ به دنیا آمد. پزشک و فیزیولوژیست هلندی که با الهام از کارهای والر، این مسیر را به پیش برد. او نخستین کسی بود که …

بیشتر بخوانید »

آب – فراوان‌ترین مولکول انسان – راه‌های به دست آوردن و از دست‌دادنش

فراوان‌ترین مولکول بدن ما آب است. مانند هر ماده‌ی دیگری در بدن، چه کم شدنش و چه تجمع بیش از حدش، برای ما ضرر دارد. این اختلالاتِ حاصل از تغییرِ حجم آب بدن، بسیار شایع بوده و بارها و بارها گریبان همه‌مان را خواهد گرفت. علامتش می‌تواند تنها کمی خستگی …

بیشتر بخوانید »

مراحل معاینه فیزیکی بیماران – مشاهده، دق، لمس و سمع

وارد اتاق بیمار جدید شد. می‌خواست شرح حال بگیرد و معاینه کند. دقایقی بعد بیرون آمد. کنار من ایستاده بود و نوشته‌اش را تکمیل می‌کرد. نگاهم به قسمت معاینه فیزیکی آن افتاد: Normal S1 and S2 without murmur. نه در جیب روپوش‌اش استتوسکوپ بود و نه دور گردنش و نه …

بیشتر بخوانید »

الکتروکاردیوگرافی پایه: تاریخچه‌ مختصر ساخت دستگاه نوار قلب

در درس‌های قبلی (درس اول: پتانسیل الکتریکی و درس دوم: پمپ سدیم-پتاسیم) در مورد مفاهیم پایه‌ای بیوالکتریسیته صحبت کردیم و حرفی جدی از خود مفهوم الکتروکاردیوگرافی به میان نیامد. این درس، در مورد تاریخچه‌ی ساخت دستگاه نوار قلب است. می‌خواهم خط فکری دانشمندان را بدانی و بفهمی که این الکتروکاردیوگرافی که …

بیشتر بخوانید »