بالا آوردن خون، چه از مسیر هوایی باشد و چه از مسیر گوارش، چه برای بیمار و چه پزشک او، ترسناک و استرس‌آور است.
گاهی صرفاً در حد چند دقیقه فرصت داریم تا اقدامات اولیه را انجام بدهیم و بسیار پیش می‌آید که مجبوریم با اطلاعات ناکافی، یک تصمیم به اندازه‌ی کافی خوب – یعنی تصمیمی که بیمار را بدون آسیب جدی زنده نگاه دارد – بگیریم.
هموپتزی چیست؟ سودوهموپتزی چیست؟
به دفع خون با منشأ ریه، اعم از درخت تراکئوبرونکیال یا پارانشیم ریه، هموپتزی (hemoptysis) گفته می‌شود.
ریشه hem به معنای خون که کاملاً برای شما آشناست؛ اما خوب است یاد بگیریم که ptysis به معنای spitting (تف کردن) است. پس معنای هموپتزی تف کردن خون می‌شود.
قاعدتاً هر خونی که فرد آن را از دهان به بیرون اندازد، از دستگاه تنفسی نیامده است.
هموپتزی کاذب (pseudohemoptysis) دفع خونی است که منشأ آن ریه و مجاری تنفسی نباشد.
برای مثال فرد ممکن است خونریزی از بینی (epistaxis) داشته باشد و مقداری از خون را از طریق دهان دفع کند؛ یا خونی که از مجاری گوارشی منشأ گرفته وارد نای شده و با تحریک گیرنده‌های سرفه در مری و حلق، باعث سرفه شده و به همراه سرفه خارج شود.
در این صورت ممکن است فکر کنیم منشأ آن ریه بوده که باعث سرفه شده است.
پس هموپتزی کاذب می‌تواند هموپتزی حقیقی را تقلید کند؛ از این رو افتراق این دو از یکدیگر در تشخیص ما بسیار تاثیرگذار است.
در تشخیص افتراقی‌های هموپتزی کاذب، حواسمان به زالو نیز باشد. زالو در حلق یا ابتدای نای و مری نیز با همین تظاهر می‌آید و ممکن است فکر کنیم خونریزی گوارشی فوقانی یا هموپتزی است.
هموپتزی حجیم (شدید) و غیر حجیم
زمانی که حقیقی بودن هموپتزی برای ما ثابت شد، مرحله بعد، تعیین شدت هموپتزی است، چرا که هموپتزی حجیم (massive hemoptysis) تهدیدکننده حیات بوده و نیازمند اقدام اورژانسی است و می‌تواند خیلی سریع فرد را بکشد.
به عبارت دیگر، هموپتزی حجیم می‌تواند فرد را در خون خود غرق کند یا باز هم به عبارت دیگری، فرد را با خون خود، خفه کند.
به طور کلاسیک، هموپتزی را بر اساس حجم خون دفع شده به دو دسته حجیم (massive) و غیر حجیم (nonmassive) تقسیم‌بندی می‌کنند.
شما به این محتوا دسترسی ندارید
برای مطالعه ادامه این مطلب نیازمند اشتراک ویژه مدرسه پزشکی هستید. خرید اشتراک از طریق صفحه شخصی امکان‌پذیر است.
تمرین درس
چه ریسک‌فاکتورهایی برای زالو وجود دارد؟ در شرح حال چه چیزی را می‌پرسید؟
قاعدتاً نمی‌شود از بیمار پرسید که چند میلی‌لیتر خون دفع کرده‌ای؟ راه حل جایگزین شما چیست؟
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید
