نام‌گذاری‌ها در پزشکی دنیای عجیبی دارند؛ از نام شخصیت سونیک در بازی‌های سگا روی ژن (Sonic Hedgehog or SHH) تا توهم‌هایی که در رادیولوژی و پاتولوژی باید داشت.
مثلاً برای نمونه عکس زیر را ببینید. شما اگر بخواهید روی آن یک اسم بگذارید چه می‌گویید؟
این عکس در یک بیمار مبتلا به سارکوییدوز است و آن‌ها قسمت A را به صورت پاندا و قسمت B را به علامت لاندا تشبیه کردند و نامش را Panda-Lambda Sign گذاشتند. اولی غدد پاروتید است و دومی لنف‌نودهای داخل مدیاستن که در این بیماری افزایش برداشت گالیم را نشان داده‌اند.
شاید عکس بعدی ملموس‌ترش بکند:
شما به این محتوا دسترسی ندارید
برای مشاهده وارد سایت شوید
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید
سلام به همه‌ی دوستان
اسمی که برای من خیلی جالب بود، اسم آنزیم JAK بود.
چون در یک آزمایش با روش PCR بهمراه کلی آنزیم دیگه کشف میشه، اسمش رو میذارن “یه کیناز دیگه”! یا همون Just Another Kinase.
اما بعدا اسمش به کیناز جانوس یا JAnus Kinase تغییر میکنه.
حالا چرا؟
جک از آنزیم‌های اصلی مسیر پیامرسانی JAK/STAT هست که وصل میشه به قسمت درون سلولی گیرنده ی سایتوکاین؛ و درواقع پیامرسانی این مسیر رو این آنزیم شروع میکنه.
از نظر ساختاری هم، دو تا دومین توی داره که علی رغم اینکه خیلی شبیه هم هستن، فعالیتشون متفاوته؛ یکیشون فعالیت کینازی (همون اضافه کردن فسفر) داره درحالیکه اون یکی فعالیت دیگری رو تنظیم میکنه. پس در واقع عملا ساختار سه بعدی آنزیم یه ساختار قرینه هست.
حالا بریم سراغ اسم جانوس. جانوس یا ژانوس خدای دروازه ها و مسیرهای ورودی عه (که ماه اول میلادی یا ژانویه از همین خدا گرفته شده) که سرش دوتا صورت داره در جهت مخالف؛ برای این قسمت بهتره شکلش رو ببینید.
به نظرم انتخاب این اسم برای این آنزیم فوقالعاده است! چون هم به نوعی دربان و gatekeeper سلول هست، هم از نظر شکل و فانکشن، مثل جانوس، دو تا صورت داره.
نمای پاتولوژی سلولها در کنسرپاپیلاری تیروئید orphan annie eye cell (چشمان آنی یتیم) هست!
یه کتاب داستانی هست به اسم «little orphan Annie» یا «آنی کوچولو یتیم» که بر اساسش یه انیمیشن و حتی یک فیلم هم ساخته شده. چشمای شخصیت آنی شباهت خاصی به سلول های سرطانی تیروئید زیر میکروسکوپ داره که شبیه بیضی های توخالی سفیده، چشمای آنی هم عنبیه و مردمک نداشت و توخالی بود.
فکر کردم اون پاتولوژیستی که اولین بار این نما رو زیر میکروسکوپ دیده و همچین چیز جالبی به ذهنش رسیده احتمالا خیلی آدم کنجکاو و خلاقی بوده؛ این فرد خوش ذوق کسی نیست جز خانم دکتر نانسی وارنر
ایشون اولین زن رییس دانشکده پزشکی USC و همچنین اولین زن رییس دپارتمان پاتولوژی در یک موسسه در امریکا بودن.
دکتر وارنر بارها توسط دانشجویان به عنوان استاد برجسته پاتولوژی دانشگاه انتخاب شدن و جایزه پاتولوژیست ممتاز از انجمن پاتولوژی بالینی آمریکا رو هم دریافت کردن.
سلام به همه ی دوستان عزیز مدرسه ی پزشکی.
اسم سندرم فندق شکن (nut cracker syndrome ) برای من جالب بوده همیشه. علت این نام گذاری این هست که left renal vein در این سندرم مثل یک فندق بین شریان آئورت شکمی و SMA فشرده میشه ، یعنی در واقع این دو شریان بزرگ مثل دسته های فندق شکن عمل می کنند. از اون جایی که ورید گوناد چپ هم در ورید کلیوی چپ تخلیه میشه، بیمار هم علائم نارسایی کلیوی پیدا میکنه ( هماچوری, آنمی) هم درد بیضه ی چپ در آقایان یا Left lower quadrant در خانم ها.
اسم دیگری که برای من جالبه، نامی هست که به بیماری لوپوس داده شده، همان systemic lupus erythematosus. لوپوس یک بیماری خودایمنی مزمن هست که از جمله علائم متعددی که می تونه داشته باشه میشه به زائده های دیسکویید پوستی ای اشاره کرد که شباهت زیادی به جای دندان های گرگ دارند. در واقع کلمه ی لوپوس به معنای گرگ، به این خاطر به عنوان نام بیماری برای اولین بار انتخاب شده.
سلام به دوستانِ عزیزِ هم‌مدرسه‌ای :
یکی از نشانه(sign) های مهم در معاینات شکم؛ که به طور خاص معمولا در بخش گوارش بیشتر به چشم میخوره؛
کاپوت مدوزا ( Caput Medusae) هست!
که حتما یا اسمش رو شنیدین یا باهاش مواجهه داشتین!
[اتساع و گشاد شدگی ورید های شکمی یا اطراف ناف که بدلیل سیروز Cirrhosis / یا SVCS / یا IVCS رخ میده و دلیلشم یه افزایشِ فشار سیستمیک تو ورید port یا vena cava هاست! که نهایتا ورید ها بدلیل تجمع خون حالت spiral یا پیچ‌خورده پیدا میکنن !]
چیزی که همیشه برام سوال بود این بود که اصلا این اسمی که روی این sign هست چه ربطی بهش داره ؟ 👀 و این همه مدیکال تِرم هست که میتونه منطقی توصیفش کنه ، چرا کاپوت مدوزا ؟
تا اینکه وقتی رفتم سراغش و بالاخره فهمیدم چه ریشه جالب و قشنگی داره کلی برام جالب شد و ذوق کردم از منطقش ! پس به همین بهونه باهاتون به اشتراک میذارمش:)
اولا که این نشانه از ۲ تا کلمه تشکیل شده:
¹ Caput : ˈkæp.ʌt/ us.
a Latin word meaning “head”, used in the names of head-shaped parts on organs or structures in the body!
تا اینجا میتونیم بفهمیم سر یا یه چیزی شبیه به سر در بدن؛ معادلش میشه کاپوت! ( یا تقریبا با همین مَنطِق کاپوتِ ماشین ، که سرِ موتور و احشاءِ ماشین قرار میگیره((:
اما این رَگای برجسته روی شکم کجاشون شبیهِ سره؟ ( الان میگم: )
همه چیز بر میگرده به اساطیر و افسانه های یونان باستان؛ 📜
و مِدوزا؛ 🧝🏻♀️
دختری با موهایی از جنسِ مار ؛ که به هر کسی نگاه میکرد تبدیل به سنگ میشد!
Medusa : one of the three daughters of Phorcys and Ceto; of the three sisters, only Medusa was mortal !
² Medusa : In Greek mythology, (/mɪˈdjuːzə,) is generally described as a woman with living snakes in place of hair; her appearance was so hideous that anyone who looked upon her was turned to stone!
تصویرِ شماره ۲
( https://t.me/macteb/1362?single)
حالا همه چیز داره روشن تر میشه! نه؟
در واقع همه چیز زیرِ ” سرِ ” مدوزا ( Caput medusa ) ست.
و هر کدوم از این ورید های روی شکم ؛ یاد آورِ مار و افعی های گیسوانِ پریشانِ مدوزا هستن!
که دلِ بیمار سیروتیک رو آشفته میکنن!
به نظرم حالا میتونیم بهتر متوجه این نشانه بشیم
و ساده از کنارش نگذریم…
چه بسا شاید تونستیم یه الهه خفته ی یونانِ باستان رو در دل بیمارمون دوباره بیدار کنیم …🧝🏻♀️🕊🪄 |
البته به شرطی که مراقب باشیم به سنگ تبدیل نشیم ^-^
#Etymology