به جز پزشکانی که به صورت تخصصی در حیطه‌ی طب نوزادان و کودکان طبابت می‌کنند، بعید است پزشکی به صورت روزانه با افراد سالمند برخورد نداشته باشد. چه در درمانگاه و چه در بیمارستان، بسیاری از بیماران را افراد مسن تشکیل می‌دهند و این بسیار قابل توجه است.
از این جهت، همانطور که ما در برخورد با نوزادان و کودکان، به همه‌ی مسائل دقت دوچندان می‌کنیم، در سالمندان هم باید چنین نگاهی داشته باشیم.
باید به ممنوعیت‌ها، عوارض و دوز داروهای مختلف دقت کنیم. باید حواسمان به تغییر اپیدمیولوژی بیماری‌های مختلف، تغییر شکایت‌ها و علائم بیماری‌ها باشد. باید یادمان باشد بیماری‌ها در سالمندان به شکل معمول خود را نشان نمی‌دهد. یک پنومونی ممکن است با کاهش هوشیاری و گیجی باشد، نه تب و تنگی نفس و سرفه. پنومونی که اسلر به آن لقب هم‌نشین انسان سالخورده را داده بود.
مورتالیتی بیماری‌ها نیز در سالمندان بیشتر است. کافی است به آمار مرگ و میر مربوط به کووید-۱۹ نگاهی بیاندازید و مقایسه‌ای مختصر انجام بدهید.
مطالعات نشان داده‌اند، مورتالیتی کووید-۱۹ در فرد بالای ۷۵ سال، ۲۰۰ برابر می‌شود! عدد بسیار قابل توجهی است. این عدد برای بالا ۸۵ سال، چیزی حدود ۶۰۰ برابر است!
امروزه ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که برای اولین بار در تاریخ، جمعیت افراد بالای ۶۵ سال در دنیا از جمعیت کودکان زیر ۵ سال بیشتر است.
تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، جمعیت بالای ۶۵ سال، از جمعیت افراد زیر ۱۴ سال هم فراتر برود.
این افزایش نسبت و تعداد یادآور این است که باید توجهمان را به این جمعیت در حال افزایش بیشتر معطوف کنیم و در طبابت جزئیات فراوانی را مد نظر قرار بدهیم.
این مبحث طولانی است. سعی می‌کنیم در چندین سلسله‌درس کوتاه، به ابعاد مختلف مراقبت سالمندان به طور مختصر بپردازیم؛ از وضعیت بیماری‌های مزمنی مثل دیابت و هایپرتنشن گرفته تا غربالگری انواع سرطان‌ها و هم‌چنین ملاحظاتی که باید در تجویز داروهای مختلف داشته باشیم.
در این گروه سنی، پلی‌فارماسی (polypharmacy) بیداد می‌کند. از پنتوپرازول گرفته که تا انواع خواب‌آورها.
این مبحث بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان همه‌ی ابعاد آن را در چند نوشته خلاصه کرد، به همین دلیل اگر طبابت روزانه‌ی خود مواجهه زیادی با افراد سالمند دارید، توصیه می‌کنیم حتماً یک رفرنس مطمئن برای مراجعه در تلفن همراه خود داشته باشید.
پیشنهاد مدرسه پزشکی کتاب Essentials of Clinical Geriatrics است که به تازگی ویرایش هشتم آن منتشر شده است:
هم‌چنین توصیه می‌کنیم حتماً فایل کرایتریای بیرز برای سالمندان (Beers Criteria for Geriatrics) را که در سال ۲۰۲۳ منتشر شده است، از لینک زیر دانلود بکنید:
- دانلود نسخه‌ی کامل Beers Criteria
- دانلود نسخه‌ی جیبی Beers Criteria
- دانلود اپلیکیشن AGS Beers Criteria از پلی استور (برای دستگاه‌های با سیستم‌عامل اندروید)
کرایتریای Beers با هدف کم کردن تجویز نامناسب داروها در افراد سالمند، توسط انجمن طب سالمندان آمریکا (American Geriatrics Society یا AGS) نوشته شده است و هر سه سال یکبار ویرایش جدیدی از آن منتشر می‌شود.
در این لیست می‌توانید فهرست داروهایی که برای این گروه سنی آسیب‌رسان هستند یا در تجویزشان باید ملاحظاتی را در نظر بگیریم، پیدا کنید.
تمرین
به کرایتریای فوق نگاه کنید. یکی از داروهای بیرز را که زیاد دیده‌اید تجویز می‌شود انتخاب کرده و بنویسید که احتیاط تجویز آن در سالمندان طبق کرایتریا چیست؟
ترتیبی که مدرسه پزشکی برای مطالعه‌ی مجموعه درس «مراقب از سالمندان» پیشنهاد می‌دهد، به صورت زیر است:
مقدمه‌ای بر مراقبت از سالمندان
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید