خواندن یک مبحث با تسلط بر آن تفاوت دارد. تسلط بر آن نیز با طبابت بالینی تفاوت دارد.
برای بیمارمان مهم نیست که ما عوامل شایع پنومونی را می‌دانیم. برای او اهمیت ندارد که نشانه‌ها را تشخیص بدهیم. برای او مهم نیست که درمان خط اول تا خط n+1 ام را می‌دانیم یا نه.
آن‌ها برطرف شدن این ناخوشی را می‌خواهند. برخی از آن‌ها دلشان می‌خواهد بدانند علت این ناخوشی دقیقاً چه بوده است. برخی از نیز به گفته‌های کلی مانند عفونت بسنده می‌کنند.
اما در نهایت، برطرف شدن بیماری – البته که در صورت امکان – مهم است.
پس می‌خواهیم که از کتاب و کلاس (bench) به بالین (bedside) برویم (from bench to bedside). به بیان دیگر، بعد از خواندن این مطالب، بتوانیم طبابت بکنیم.
این سلسله دروس قرار است تمام بیماری‌های شایع را پوشش دهند. تمرین‌های آن‌ها زمان‌بر است و حوصله می‌خواهد. اما لطفاً جدی‌شان بگیرید و از آن‌ها نگذرید. ما خلأهای ذهن‌مان را تا وقتی به روی کاغذ نیاوریم، به خوبی متوجه نمی‌شویم.
چارچوب دروس مشخص است و فقط عناوین تغییر می‌کند. ما در هر درس به چند سؤال پاسخ می‌دهیم:
۱) پنج یافته شایع در شرح حال و پنج یافته در معاینه که ما را به سمت این بیماری می‌برد، چیست؟
۲) آیا یافته پاتوگنومونیک وجود دارد (یعنی اگر آن را دیدیم، بگوییم که قطعاً فلان بیماری است)؟ آیا یافته ردکننده وجود دارد که اگر فلان یافته وجود داشت، دیگر فلان بیماری نیست؟ آیا red flag برای این بیماری وجود دارد؟ red flag به این معنا که این یافته، شایسته‌ی بررسی بیشتر است؛ زیرا که ممکن است یک مشکل جدی زمینه‌ای وجود داشته باشد.
مثلاً کسی که دو بار به فاصله کوتاه در یک لوب دچار پنومونی شده است، شایسته بررسی نیست؟ قطعاً هست. زیرا که ممکن است یک بدخیمی زمینه‌ای در آن‌جا باشد.
۳) چطور می‌توانیم این تشخیص را تأیید کنیم؟ صرفاً با شرح و حال معاینه؟ با تست خون، ادرار، مدفوع و …؟ با تصویربرداری؟ با نمونه‌گیری؟ با دیدن پاسخ به درمان؟
۴) می‌شود بدون تشخیص قطعی، درمان تجربی (empirical therapy) انجام داد؟ اصلاً درمان تجربی نیاز دارد؟ یا باید برای تشخیص قطعی حتماً صبر کنیم؟ تشخیص قطعی چقدر طول می‌کشد؟ در شرایط کمبود منابع (resource-limited) چه تغییری می‌کند؟
قاعدتاً وقتی در مرکزی هستم که بلافاصله chest xray گرفته می‌شود، با مرکز دیگری که باید از روستا به شهر بیاید، تفاوت جدی وجود دارد.
۵) درمان خط اول اصلی من چیست؟ منظور از درمان اصلی، درمان برای عامل برهم‌زننده‌ی فیزیولوژی است. مثلاً در پنومونی این عامل یک باکتری می‌تواند باشد. درمان در کودکان و بزرگسالان یکسان است؟ درمان در فرد حامله همین‌طور است؟ اگر به داروی خط اول، حساسیت/اثر جانبی قابل توجه وجود داشت، چه؟
۶) درمان حمایتی من در این بیماری چیست؟ مثلاً اگر پنومونی دارد و سرفه امانش را بریده است، چه کار می‌توانم بکنم؟
۷) چه روایتی را برای بیمارم می‌گویم؟ انتظار دارم ظرف چند روز به درمان پاسخ بدهد؟ چند روز بعد مراجعه بکند؟ اصلاً مراجعه بکند؟ اگر چه پیش آمد، حتماً مراجعه بکند؟ دارو را چطور بخورد؟ با غذا؟ با چه دارویی تداخل جدی دارد؟
۸) من از مدیریت این بیمار در این لحظه، متوجه چه نقصی از دانش (knowledge gap) در ذهنم شدم؟ مثلاً شاید داروی خط اول را یادم رفته بود؟ مثلاً شاید نام نما را در گرافی قفسه سینه نمی‌دانستم؟
بی‌شک پاسخ‌دهی به سؤالات فوق آسان نیست. اما امیدواریم با وقت گذاشتن برای آن، به مرتب‌شدن دانش در ذهن خودتان کمک کنید.
به عنوان تشویق برای کسی که جواب‌شان را می‌نویسد، سؤالات مروری تألیفی از مبحث پنومونی از فصل پنومونی کتاب اصول طب داخلی هریسون که مرجع دوران پزشکی عمومی و تخصص طب داخلی است، فعال خواهد شد.
این سؤالات در سایت آزمون مدرسه پزشکی است و می‌توانید در آن‌جا این سؤالات را حل بکنید و قسمت‌هایی از کتاب را مرور کنید. هدف این سؤالات صرفاً مرور کتاب است و آشتی با کتاب.
نحوه ورود و آدرس سایت آزمون ظرف چند روز آینده اعلام خواهد شد.
ما پاسخ‌ها را در کامنت منتشر می‌کنیم. اما انتشار آن‌ها به معنی تأیید علمی پاسخ‌ها نیست. در نهایت، برای هر کدام از این بیماری‌ها نیز، پاسخ مدرسه پزشکی را در آینده منتشر خواهیم کرد.
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید
