به جرئت می‌توان گفت از تکرارشونده‌ترین سؤال‌ها در درمانگاه این است که گرید کبد چربم کم شده است؟ مقدار چربی کبدم تغییر کرده است؟ سال گذشته گرید سه بود؛ امسال هم همین سه مانده است؟ من دو سال گذشته لیورگل خورده‌ام؛ گرید چربی کبد را کم نکرده است؟
این پرسش‌ها را بسیار زیاد می‌شنویم.
و درست‌ترین پاسخ – که البته برای بیمار و پزشک دوست‌نداشتنی است – چیست؟
گرید (grade) سونوگرافی اهمیت بالینی ندارد. آن‌چه اهمیت دارد، وجود یا عدم وجود کبد چرب است و نه گرید (درجه آن).
در ادامه به علت این موضوع می‌پردازیم.
در سلسله درس‌های کبد چرب، در ابتدا به تعریف کبد چرب پرداختیم و از این گفتیم که برای گذاشتن تشخیص metabolic dysfunction associated steatotic liver disease یا MASLD – که کلاً در جامعه به آن کبد چرب می‌گویند – چهار معیار نیاز داریم:
- گزارش کبد چرب در پاتولوژی یا رادیولوژی
- وجود ریسک فاکتور کاردیومتابولیک
- رد سایر علل
- مصرف میزان کم الکل یا عدم مصرف الکل
در ابتدا، به معیار سوم پرداختیم. معیاری که بیشتر از همه نادیده گرفته می‌شود. درس اولین اقدام پس از سونوگرافی کبد چرب در این مورد است. مرور دوباره پیام مهم درس خالی از لطف نیست:
تعداد قابل توجهی بیماری و آسیب دارویی وجود دارد که همگی در نهایت منجر به تجمع چربی در کبد (hepatic steatosis) شده که در سونوگرافی و دیگر مدالیته‌ها به شکل کبد چرب خود را نشان می‌دهند.
مهارت و هنر ما این است که بگوییم کدام یکی از این بیماری‌ها، مسئول ایجاد این تصویر است؛ نه اینکه بلافاصله آن را به MASLD نسبت بدهیم – کاری که متأسفانه به وفور انجام می‌شود.
در این درس، به معیار اول می‌پردازیم: گزارش کبد چرب در رادیولوژی یا پاتولوژی.
شما به این محتوا دسترسی ندارید
برای مشاهده وارد سایت شوید
ترتیبی که مدرسه پزشکی برای مطالعه‌ی مجموعه درس «کبد چرب» پیشنهاد می‌دهد، به صورت زیر است:
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید
سلام ممنون از مطلب مفدیتون
از غیر دقیق بودن سونو فرمودین
برای فالوآپ روند درمان چیکار کنیم؟ مریض میاد بعد از یه سال رژیم و کاهش وزن و… و می‌پرسه کبد چربم بهتر شده یا نه؟ اگر سونو قابل استفاده نیست از چی استفاده کنیم ؟ left?
سلام علیرضا جان.
سؤال خیلی خوبی پرسیدی.
مجموعه درس کبد چرب طی روزهای آتی کامل میشه و در نوشته‌های بعدی پاسخ کاملتر و دقیق‌تر به سؤالت رو می‌تونی بخونی.
اما تا موقع انتشار اون نوشته فعلاً این توضیح کوتاه رو از من بپذیر که زمانی که با تشخیص MASLD برای بیمار اقدامات درمانی (شامل دارویی و غیردارویی) رو شروع کردیم، و بعد از این که بیمار به اهدافی که برای کاهش وزنش تعیین کردیم رسید، لازمه در فواصل ۳ تا ۶ ماهه با اندازه‌گیری سطح آنزیم‌های کبدی اون رو مانیتور کنیم.
حتماً اسم فیبرواسکن رو شنیدی. ما بر اساس یکسری معیارها تو بعضی افراد برای ارزیابی فیبروز کبدی از این روش تصویربرداری استفاده می‌کنیم.
بحثش مفصله ولی از فیبرواسکن برای مانیتورینگ هم استفاده میشه. اینکه چه زمانی انجامش بدیم و در چه کسی انجام می‌دیم و فواصل تکرارش چطور هست در این کامنت نمی‌گنجه. منتظر نوشته‌های بعدی باش.