پوشاک – شعری از ویسواوا شیمبورسکا

ویسواوا شیمبورسکا معروف‌ترین شاعر لهستان است.

او تقریباً صد سال پیش، یعنی سال ۱۹۲۳ به دنیا آمد و سال ۲۰۱۲، با سرطان ریه ترک‌مان گفت. او ساکن شهر کراکوف – از شهرهای قدیمی و بزرگ لهستان – بود.

شعرهای شیمبورسکا، برای مخاطب فارسی‌زبان، نگاه بسیار تازه‌ای دارد. کم‌تر شاعری همانند او را دیده‌ایم.

شاعری که با سنگ گفتگو کند، با دانه‌ی شن به مناظره بنشیند، از نگاه یک گربه در یک خانه‌ی خالی که صاحبش مرده است سخن بگوید، از زبان یک قرص مسکن انسان را پند بدهد و خیلی ساده اعتراف کند که شعر می‌گویم زیرا که:

شیمبورسکا تعداد شعرهای زیادی چاپ نکرد.

نقل می‌شود که یک بار از او پرسیده‌اند که چرا شعرهای بیشتری چاپ نکرده و او جواب داده: «در خانه‌ام سطل آشغال دارم (+).»

شاعری که در موردش می‌شود گفت: شعر او با زبان دقیق و کنایه‌آمیز و مخصوص خودش، در یک لحظه‌ی خاص، واقعیت برخی از مفاهیم را در تکه‌هایی از زندگی انسان آشکار می‌کند. مثلاً واقعیت بازجویی‌های پلیس در شعر «شکنجه» و واقعیتِ رویاهای اجتماعی در شعر «مدینه‌ی فاضله» و واقعیت معاینات پزشکی در شعر «پوشاک».

او در سخنرانی سال ۱۹۹۶ خود در هنگام دریافت جایزه‌ی نوبل گفت: شهود شاعرانه، هر چه باشد، از «نمی‌دانمِ» بی‌وقفه‌ای زاده می‌شود.

و حالا بعد از این صحبت‌ها در مورد او، به شعر پوشاک برگردیم.

شعری که «واقعیت معاینات پزشکی» را از نگاه شاعر بیان می‌کند. انگار با هر بار معاینه‌ی کسی و اطمینان دادن به او که فعلاً مشکلی جدی در کار نیست، زمان استفاده از این پوشاکی که موقع معاینه شدن در آورده، تمدید می‌شود.

برای کسی سه ماه، برای دیگری یک سال و شاید برای فردی دیگر، یک سال و نیم.

کسانی که با دست‌های لرزان این لباس‌ها را در آورده بودند و حالا می‌پوشند.

کسانی که پزشک به آن‌ها قرص داده و یک‌سری توصیه‌ها کرده است و حالا شال گردنِ مچاله‌شده، خال‌خالی، راه‌راه، گلدار و چهارخانه را دوباره به دور گردن خود انداخته و زندگی را ادامه می‌دهند.

برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید