مسیر فرعی و مسیر لکتین در سیستم کمپلمان

در نوشته‌ی قبلی به طور مفصل سیستم کمپلمان، مسیر کلاسیک و هم‌چنین نحوه تشکیل membrane attack complex را توضیح دادیم.

از این گفتیم که سیستم کمپلمان، نگهان فضای داخل عروقی است و نگهبان باید به سرعت عمل بکند.

برای این‌که سرعت کار سیستم کمپلمان را بهتر درک کنید، بهتر است بدانید که ظرف ۵ دقیقه از شروع فعالیت، ۲۰ میلیون مولکول C3b روی غشای پاتوژن جاگذاری می‌شوند و حدود یک میلیون membrane attack complex شکل می‌گیرد.

پس می‌توان گفت سیستم کمپلمان، به معنای واقعی یک نگهبان فضای داخل عروقی است.

در این نوشته می‌خواهیم دو مسیر دیگر کمپلمان یعنی لکتین (lectin pathway) و آلترناتیو (alternative pathway) را توضیح بدهیم و در نهایت هر سه مسیر را جمع‌بندی کنیم.

به دلیل شباهت زیادی که مسیر لکتین با مسیر کلاسیک دارد، ابتدا آن را توضیح داده و در ادامه به مسیر آلترناتیو می‌پردازیم.

این دو درس، مقدمه‌ای بر درک آزمایش‌های کمپلمان، یعنی C3 و C4 و CH50 است.

مسیر لکتین (Lectin Pathway)

به مسیر لکتین، mannan- or mannose-binding pathway هم می‌گویند. در ادامه علت این نام‌گذاری را متوجه می‌شوید.

لکتین دقیقاً چیست؟‌ لکتین‌ها پروتئین‌هایی هستند که به قند وصل می‌شوند.

چه تفاوتی میان مسیر کلاسیک و مسیر لکتین وجود دارد؟

در مسیر کلاسیک، کمپلکس آنتی‌بادی-آنتی‌ژن آبشار کمپلمان را کلید می‌زد، اما در مسیر لکتین، یک پروتئین متصل به قند آن را شروع می‌کند.

در مقایسه با مسیر کلاسیک، در اینجا پروتئین لکتین جایگزین آنتی‌بادی است و قند معادل همان آنتی‌ژن است. در نتیجه این پروتئین به قندِ موجود روی پاتوژن‌ها وصل می‌شود.

در مسیر کلاسیک بعد از این‌که آنتی‌بادی به آنتی‌ژن متصل شد، یکسری نواحی بر روی آنتی‌بادی نمایان می‌شد که پروتئین C1 از محل جزء C1q متصل شده (لنگر اتصالی) و متعاقباً قیچی C1s توسط C1r فعال شود.

در مسیر لکتین، پروتئین‌های MASP جایگزین C1r و C1s می‌شوند و کار آن‌ها را انجام می‌دهند. پروتئین MASP-2 می‌تواند C2 و C4 را بشکند و زمینه را برای تشکیل C3 convertase فراهم کند.

شکل زیر به خوبی تفاوت این دو مسیر را نشان می‌دهد:

---

ترتیبی که مدرسه‌ پزشکی برای مطالعه‌ی مجموعه درس‌ «روماتولوژی و آزمایشگاه» پیشنهاد می‌دهد، به صورت زیر است:

برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید