آدنوزین تری فسفات (adenosine triphosphate) را اغلب به عنوان واحد انرژی سلول می‌شناسیم.
رد پای این مولکول را می‌توانیم در تار و پود انواع عملکردهای سلولی بدن‌مان ببینیم.
از انقباضات ماهیچه‌ای و تحریکات عصبی تا هدایت مسیرهای بیوشیمیایی پیچیده.
آدنوزین تری فسفات یا ATP، متشکل از آدنوزین (adenosine) و سه گروه فسفات (phosphate)، یک منبع انرژی به حساب می‌آید که برای حفظ و تداوم حیات ضروری است.
اهمیت ATP برای فرآیندهای سلولی، در توانایی این مولکول در ذخیره و آزادسازی انرژی است. این انرژی از طریق ایجاد پیوندهای فسفات ذخیره شده و از طریق شکستن آن آزاد می‌شود.
خود آدنوزین از ترکیب یک باز نیتروژن‌دار به نام آدنین (adenine) و یک قند ریبوز (ribose sugar) به وجود می‌آید.
آدنین (adenine) از پیشوند «-adeno» و پسوند «ine-» (که نشان‌دهنده آمین‌ها یا ترکیبات شیمیایی است) تشکیل شده است.
با وجود این که «-adeno» ریشه‌ای یونانی داشته و در زبان یونانی «aden» به معنای «غده» است، اما آدنوزین ظاهراً ارتباطی با غدد ندارد و این نام به شکل قراردادی به این مولکول داده شده است.
تاریخچه ATP به اوایل قرن بیستم باز می‌گردد. زمانی که محققان شروع به کشف اسرار تنفس سلول‌ها کردند.
در سال ۱۹۲۹، محققانی مانند دکتر فیسکه (Cyrus Fiske) از دانشگاه هاروارد و دکتر لومان (Karl Lohmann) از انستیتو ویلهلم آلمان سهم قابل توجهی در درک نقش ATP در انتقال انرژی در سلول‌ها داشتند و هر دو توانستند مولکول ATP را به شکل ایزوله به دست آورند.
با این حال، اواخر دهه ۱۹۴۰ بود که ساختار ATP به طور کامل توسط الکساندر تاد (Alexander Robertus Todd) شناخته شد.
دکتر تاد توانست جایزه نوبل شیمی را در سال ۱۹۵۷ برای کشف ساختار این مولکول دریافت کند.
در فیزیولوژی و زیست‌شناسی، برای آدنوزین تری فسفات کاربردهای متنوعی کشف شده است. فراتر از نقش اصلی این مولکول به عنوان یک حامل انرژی، ATP به عنوان یک مولکول پیام‌رسان در ارتباطات سلولی و بستری برای واکنش‌های آنزیمی متعدد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ATP مولکولی است که در هر دو قلمرو زیست‌شناسی سلولی و زیست‌شناسی مولکولی برجسته است و می‌درخشد. چه بخواهیم پیچیدگی را در سیستم‌های مولکولی بررسی کنیم و چه در سطح سلول، حتماً در قسمتی از آن به ATP خواهیم رسید.
واضح است که نام مولکولی با این همه کاربرد، در درس‌های مدرسه پزشکی بسیار تکرار شود. ما در مدرسه پزشکی، برخلاف نگارش رایج که در نخستین بار، کلمه به شکل کامل نوشته شده و سپس مخفف نوشته می‌شود، برای ATP در همه‌جا از همین مخفف استفاده خواهیم کرد. فکر می‌کنیم این‌قدر رایج است که بتوانیم این کار را انجام بدهیم.
